Sprzedaż bezrachunkowa jest możliwa, gdy sprzedawca towaru lub usług jest zwolniony z obowiązku ewidencji przy pomocy kasy fiskalnej, a nabywca nie prowadzi działalności gospodarczej. Klient nie otrzymuje dokumentu potwierdzającego transakcję (nie dostaje paragonu ani faktury). Nie mniej jednak obowiązek dokumentowania sprzedaży bezrachunkowej dotyczy zarówno przedsiębiorców zwolnionych z VAT, jak i podatników VAT.
Jak dokumentować transakcje sprzedaży bezrachunkowej?
Pomimo że przedsiębiorca nie ma obowiązku zgłaszania ewidencji sprzedaży bezrachunkowej do urzędu skarbowego, to jednak musi wykazać się prawidłowo sporządzoną dokumentacją w przypadku kontroli urzędników.
Niezbędnymi elementami właściwie dokumentowanej sprzedaży bezrachunkowej są:
- numer (kolejny) w ewidencji lub okres (np. konkretny miesiąc),
- data sprzedaży,
- dane nabywcy,
- wartość brutto (kwota przychodu),
- rozróżnienie na stawki podatkowe (w przypadku czynnych podatników VAT).
Ewidencja sprzedaży bezrachunkowej ma formę broszury z kolejno ponumerowanymi stronami.
Dokumentowanie sprzedaży bezrachunkowej jest zależne przede wszystkim od tego, czy przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT, czy jest z niego zwolniony.
Ewidencja sprzedaży bezrachunkowej dla czynnych podatników VAT
W tym przypadku nie jest konieczne osobne prowadzenie dokumentacji sprzedaży bezrachunkowej, można zapisywać ją wraz z innymi w rejestrze sprzedaży VAT, z którego wartość przepisuje się do KPiR. Dokumenty sprzedaży bezrachunkowej muszą być jednak oznaczone symbolem WEW, który jest stosowany dla dokumentów wewnętrznych (innych niż faktury), które mają wpływ na podstawę opodatkowania w VAT (in plus lub in minus).
Dokumentacja sprzedaży bezrachunkowej dla osób zwolnionych z podatku VAT
Przedsiębiorcy, którzy sami prowadzą swoją księgowość, powinni codziennie (najlepiej na koniec dnia) wystawiać i księgować dowody transakcji sprzedaży bezrachunkowej, czyli sporządzać odpowiedni zapis w księdze.
Jeżeli księgowość prowadzi biuro rachunkowe (które przechowuje księgę przychodów i rozchodów) to ma prawo dokonywać tylko jednego zapisu dotyczącego sprzedaży bezrachunkowej na koniec miesiąca (do 20. dnia każdego kolejnego miesiąca za miesiąc poprzedni).
Sprzedaż wysyłkowa – jak dokumentować?
Dokumentem potwierdzającym zawarcie transakcji na odległość za pośrednictwem konta bankowego jest wyciąg bankowy. Dla prawidłowej ewidencji sprzedaży bezrachunkowej wyciąg bankowy powinien jasno określać, jaka transakcja miała miejsce i za pomocą jakiego przelewu.
Tego typu sprzedaż musi być ujęta w rejestrze VAT w księgach na koniec dnia lub miesiąca (tak jak w przypadku transakcji stacjonarnych) i oznaczony symbolem WEW. Jeżeli wyciąg bankowy nie zwiera informacji o przelewie i transakcji, to należy samodzielnie dokonać zapisu w księdze przychodu i rozchodu na koniec dnia lub miesiąca.
Dokumentowanie sprzedaży bezrachunkowej jest prostą czynnością, ale wymagającą systematyczności. Warto być skrupulatnym, żeby uniknąć kłopotów w przypadku kontroli. Należy też pamiętać, że klient ma prawo otrzymać dowód transakcji, jeżeli się tego domaga. Sprzedawca jest zobowiązany przychylić się do prośby klienta i musi sporządzić dowód zakupy.